Heyvandarlıqla məşğul olan sahibkarlarla növbəti görüş “Qanlıgöl” yaylağında keçirilib

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı, Ekologiya və Təbii Sərvətlər nazirliklərinin və Dövlət Baytarlıq Xidmətinin əməkdaşları tərəfindən heyvandarlıqla məşğul olan təsərrüfat sahibləri ilə “Yaylaqlardan səmərəli istifadə edilməsi, baytarlıq tədbirlərinin vaxtında aparılması və yovşan bitkisinin müalicəvi əhəmiyyəti” mövzusunda növbəti görüş “Qanlıgöl” yaylağında keçirilib.

Tədbiri Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin şöbə müdiri Əyyub Abdullayev giriş sözü ilə açaraq qeyd edib ki, yaylaqda heyvanların asan həzm olunan zülallarla, vitaminlərlə, mineral maddələrlə və mikroelementlərlə zəngin olan yemlərlə qidalanması təmin olunur. Uzunmüddətli hərəkət nəticəsində əzələlər, vətərlər, bağlar və oynaqlar inkişaf edir, möhkəmlənir, qan dövranı yaxşılaşır, köks qəfəsi inkişaf edir, ağciyərlərin tutumu, oksigenin mənimsənilməsi və karbon qazının ixracı artır, ürəyin işi yaxşılaşır, heyvanlar təmiz hava və günün ultrabənövşəyi şüaları ilə təmin olunur. Dərinin rezistentliyi, istilik nizamlama prosesi, sinir və damarların, həmçinin, vəzilərin funksiyasını yaxşılaşdırır. Bütün bunların nəticəsində orqanizmin ümumi müqavimət qabiliyyəti artır, xəstəliklərə və iqlim amillərinin təsirinə dözümlü olur, məhsuldarlıq yüksəlir. Yaylaq şəraitinin effektivliyi otlaqlarda yaşıl yemlərin nə dərəcədə olmasından asılıdır. Pis, əlverişli olmayan otlaqlarda heyvanların saxlanılması onları narahat edir, xəstəliklərə qarşı davamlılığı zəiflədir, məhsuldarlığı aşağı düşür. Məhsuldarlığı yüksəltmək və sağlamlığı qorumaq üçün otlaq sahələri bir sıra gigiyenik tələbləri ödəməlidir. Qoyun və keçilər üçün quru, tozsuz, alçaqboylu, kiçik və müxtəlif bitkiləri olan otlaqlar ayrılmalıdır. Rütubətli, bataqlıq və aran otlaqları qoyunlar üçün əlverişli deyildir, çünki, belə otlaqlar çox zaman invazion xəstəliklərin mənbəyi sayılır və qoyunlar dırnaq xəstəliklərinə tez-tez tutulurlar. Otlaqlardan qaydasız istifadə etmək istər təsərrüfat, istərsə də sanitar-gigiyenik cəhətdən əlverişli deyildir. Çünki belə otarmada yüksək süd məhsulu almaq, heyvanların diri çəkisini artırmaq mümkün olmur. Buna görə də otlaqlardan səmərəli istifadə edilməsi və xəstəliklərə qarşı mübarizə tədbiri kimi növbəli otarma sistemi tətbiq edilməlidir. Növbəli otarma qaydasız otarmadan fərqli olaraq, otlağın məhsuldarlığının artmasını təmin edir, nəticədə heyvandarlıq məhsullarının artmasına səbəb olur. Sübut olunmuşdur ki, növbəli otarma sistemində heyvanların məhsuldarlığı 25-30 % artıq təşkil edir. Sahibkarlara məsləhətimiz ondan ibarətdir ki, yaylaq mövsümü ərzində otlaqlardan düzgün istifadə etsinlər və heyvanların sağlamlığının qorunması qayğısına qalsınlar. İsti havalarda istər yaylaqlarda, istərsə də otlaq-pəyə şəraitində saxlanan qoyunları səhər tezdən və axşam tərəfi otlağa aparmaq məsləhətdir. Qoyunları istivurmadan və günvurmadan qorumaq üçün yayın isti və bürkülü günlərində otlağa aparılmamalıdır. Belə vaxtlarda qoyunlar kölgəli, mehəsən, külək tutan, ağac və qaya kölgəsi olan yerlərdə saxlanmalıdır. Heyvanlar yay dövründə həm yaylaq, həm də otlaq-pəyə şəraitində saat 11-17 arasında kölgəli sahələrdə saxlanılmalı və təmiz bol su ilə təmin edilməlidir. İsti havalarda qoyunların topa halında yığılmasına yol verilməməlidir, çünki onların yan-yana sıx durması istivurmaya səbəb olur. Bundan əlavə yaylaqda heyvanlar otlağa buraxmazdan əvvəl hökmən baytarlıq müayinəsindən keçirilməli, dırnaqları kəsilib təmizlənməli, buynuzlarının iti ucları mişarlanıb hamarlanmalıdır.

Mütəxəssis həmçinin vurğulayıb ki, muxtar respublikada yovşan bitkisinin böyük ehtiyatı vardır. Yovşan heyvanların qurdlardan azad olmasını və proteinə olan tələbatını təmin edir. Muxtar respublikanın yay və qış otlaqları ərazisində yem və dərman bitkisi kimi perspektiv əhəmiyyət kəsb edən acı yovşan geniş yayılmışdır. Sahibkarlar bu bitkini tədarük edib, dəmləməsini yaylaqda qoyunlara içirməklə heyvanları mədə-bağırsaq qurdlarından azad etmiş olarlar.

Tədbirdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin əməkdaşı Kamran Əliyev və Dövlət Baytarlıq Xidmətinin əməkdaşı Fariz Şıxəliyev çıxış edərək yay otlaqlarında ekoloji tarazlığın qorunmasının əhəmiyyətindən və yaylaq mövsümündə xırdabuynuzlu heyvanlar arasında baytarlıq tədbirlərinin vaxtında aparılmasının vacibliyindən bəhs ediblər.

Sonda mütəxəssislər sahibkarları maraqlandıran sualları ətraflı cavablandırıb, onlara yaddaş kitabçaları paylayıblar.

 Naxçıvan  Muxtar Respublikası 
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidməti