Yaylaq mövsümünə hazırlıqla bağlı maarifləndirici müşavirə keçirilib

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mütəxəssisləri Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyəti ilə birlikdə Qaraçuq kəndində heyvandarlıqla məşğul olan təsərrüfat sahiblərinin iştirakı ilə “Yun qırxımının mütəşəkkil keçirilməsi və yaylaq mövsümünə hazırlıq” mövzusunda müşavirə keçiriblər.

Müşavirəni Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin əməkdaşı İqbal Allahverdiyev açaraq muxtar respublikada heyvandarlıq sahəsinə göstərilən dövlət dəstəyindən danışıb.

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin şöbə müdiri Əyyub Abdullayev heyvandarlığın inkişaf etdirilməsindən danışaraq qeyd edib ki, heyvandarlığın ən gəlirli və mühüm sahələrindən biri qoyunçuluqdur. Baytarlıq-sanitariya cəhətdən yazda qoyunlar yaylaq şəraitinə keçirilməzdən əvvəl qırxılmalı, qoturluq və digər dəri xəstəliklərinə qarşı çimizdirilməlidir. Qoyunçuluqla məşğul olan təsərüfatlarda qırxım kompaniyasının düzgün təşkil edilməsi yunun mövcud keyfiyyətinin saxlanmasını təmin edən əsas şərtlərdən biridir. Yun qırxımı  qoyunların yaylağa qalxmasından əvvəl aprılır. Qırxım isti, küləksiz və quru havalarda xüsusi binalarda, çardaq altında və ya pəyədə təşkil edilməlidir. Qırxım yeri işıqlı və təmiz, döşəməsi taxtadan olmalıdır. Əgər döşəmə torpaqdan olarsa onu möhkəm tapdalamaq və üzərinə su çiləmək lazımdır. Çox isti və soyuq binalarda qırxım aparılmasına yol verilməməlidir. Qırxımdan əvvəl sürü baytarlıq müayinəsindən keçirilməlidir. Qırxım zamanı əvvəlcə sağlam, sonra isə xəstə qoyunlar qırxılır. Xəstə (qoturlu, dəmrovlu və.s) qoyunların qırxılması xüsusi ayrılmış qapalı yerlərdə aparılır. Belə qoyunların yunu ayrıca yığılır. Xəstə qoyunlar qırxıldıqdan sonra qırxım alətləri, kürsü, paltar və digər avadanlıqlar dezinfeksiya edilməlidir. Qoyunların otlaqlara çıxa bilməsi üçün qırxım mütləq günün birinci yarısında aparılmalıdır. Qırxımqabağı ailə və fermer təsərrüfatlarının mütəxəsisləri yunun keyfiyyətli qırxılması, bütöv yunun parçalanmaması, təkrar qırxm hallarına və yun itkisinə yol verilməməsi, məntəqənin təmiz saxlanılması və yunun başqa zibilləyici (ip, sap, peyin qırıntıları, daş və.s) amillərdən qorunması haqqında qırxımçılarla lazımi söhbətlər aparmalı, bu kimi halların yunun keyfiyyətinə olan mənfi təsiri, qiymətinin aşağı düşməsi və sənaye üçün əlverişli olmamasını onlara izah edilməlidir. Qoyunlar qırxılarkən yun örtüyü quru olmalıdır. Havalar yağmurlu keçdikdə qoyunların yun örtüyü islanır, nəm olur, ona görə də belə hallarda qoyunları qırxmaq olmaz. Nəmli halda qırxılan yun qablaşdırıldıqdan sonra kiflənir, nəticədə yunun keyfiyyəti və qiyməti aşağı düşür.

Nazirliyin əməkdaşı Umar Şükürlü qeyd edib ki, yay mövsümünün gəlməsi ilə heyvanların yaylaqlarda saxlanması və bəslənməsi zərurəti yaranır. Odur ki, heyvanlar yaylaqlara aparılarkən onların sağlam olması və qısa müddətdə təyin olunmuş yerə çatdırılması vacib şərtlərdən biridir. Heyvanlar yaylaqlara köçürülməzdən əvvəl epizootik yol marşrutu xəritəsi alınmalıdır. Heyvanlar əvvəlcədən müəyyən edilmiş marşrutla hərəkət etdirilməli, baytar müayinəsi aparmaq və istirahət vermək üçün əvvəlcədən müəyyən edilmiş məntəqələrdə saxlanmalıdır. Heyvanların nəqliyyatsız qısa məsafələrə aparılması və ya yaylaq otlaq şəraitinə köçürülməsinə hazırlıq işləri elə təşkil edilməlidir ki, onlar yolda öz çəkilərini və məhsuldarlığını itirməsin. Köç zamanı xəstə və arıq heyvanların sağlamlarla birlikdə köçürülməsinə yol verilməməli, köçürüləcək heyvanlar əvvəlcə klinik müayinədən keçirilməli, sonra lazımi baytarlıq-sanitariya tədbirləri və peyvəndlər aparılmalıdır. Köçə hazır olmayan arıq, axsaq, qoca heyvanlar seçilərək sürüdən ayrılmalı, xroniki infeksion xəstəliklərə tutulmuş (vərəm, bruselyoz, infeksion anemiya və.s) heyvanlar yaylağa köçürülə bilməz və onlar baytarlıq mütəxəssislərinin göstərişi ilə kökəltməyə qoyulmaqla çıxdaş edilməlidir. Köç yolunda baş vermiş infeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün bütün tədbirlər görülməli, yolda xəstə heyvanların sağlam heyvanlar ilə bir yerdə olmasına qəti yol verilməməlidir. Yaylaq üçün seçilən yerin baytarlıq-sanitariya tələblərinə uyğun gəlməsinin də əhəmiyyəti böyükdür. Buna görə də yaylaqlara köçməzdən əvvəl ərazinin sanitariya vəziyyətinin yoxlanılması zamanı baytar həkiminin də iştirakı təmin edilməlidir. Ətrafda olan peyin təmizlənməli, bataqlıq yerlər qurudulmalı, heyvan saxlanılan yerlərin ətrafı dezinfeksiya edilməlidir. Yaylaqlarda su təchizatına xüsusi diqqət yetirilməli, su mənbələrinin kənarları sanitar-gigiyenik vəziyyətə gətirilməlidir. Heyvanların suvarılması üçün nəzərdə tutulan yerlər suvarılma avadanlıqları ilə təmin olunmalıdır. Otarma sahəsi ilə suvarma mənbələri arasındakı məsafə çox olmamalıdır. Bu məsafənin çox olması heyvanların yorğunluğuna, məhsuldarlığının aşağı düşməsinə səbəb olur. Heyvanların otlaqlarda otarılması yemlərə olan tələbatının ödənilməsi ilə yanaşı, onlardan alınan məhsulların da dadına, keyfiyyətinə görə fərqlənməsi və ucuz başa gəlməsi ilə nəticələnir. Bu cəhətdən heyvanların yaylaq şəraitində saxlanılmasının böyük əhəmiyyəti vardır.

Sonda təsərrüfat sahiblərini maraqlandıran suallar cavablandırılıb və mütəxəssislər tərəfindən hazırlanan bukletlər tədbir iştirakçılarına paylanıb.

Naxçıvan  Muxtar Respublikası 
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidməti